<< Retour

723A / Regnaud de Pons

«Comes Marchie proposuit et optulit in scriptis curie Francie peticiones suas contra regem Anglie ducem Aquitanie, quarum peticionum copiam procurator dicti regis petiit et habuit, sub contrasigillo domini regis Francie, et in forma que sequitur :

Philippus[1], Dei gratia Francorum rex, universis litteras presentes inspecturis, salutem. Notum facimus quod comes Marchie edidit peticionem suam contra illustrem regie Anglie, formam que sequitur, continentem :

Dicit et proponit in jure coram vobis, domine Rex, seu curia vestra, Hugo Bruni, comes Marchie et Engolismensis, successor et heres domini quondam Hugonis de Liziniaco, comitis Marchie, proavi sui, contra dominum Edwardum[2], illustrem regem Anglie et ducem Aquitanie, filium et heredem et successorem inclite recordationis domini Henrici[3], quondam regis Anglie et ducis Aquitanie, quod idem dominus Henricus prefato domino Hugoni, proavo suo, dum viveret, concessit et promisit sufficienter se daturum et soluturum et confessus fuit legitime se concessisse et promisisse annuatim octo milia marcharum argenti solvenda in Pictavia quandiu guerra duraret inter illustrem tunc regem Francie et fratres suos, ex una parte, et ipsum dominum Henricum et fratres suos, ex altera. Item dicit quod dicta guerra duravit per annum et amplius, nec de dicta summa fuit in aliquo satisfactum; quare petit idem comes ipsum dominum Edwardum per vos vel per curiam vestram sibi sententialiter condempnandum et condempnatum compelli ad solvendum et reddendum ei summam predictam ex causa predicta. Item dicit et proposuit idem comes Marchie contra dictum illustrem regem Anglie, ducem Aquitanie, quod dictus dominus Henricus promisit sufficienter dicto domino Hugoni de Lezignano quod, si ipse amitteret aliquid terre vel redditus propter guerram predictam, idem dominus Henricus emendam legitimam sibi faceret de amissis. Item dicit quod idem dominus Hugo, propter ipsam guerram, amisit civitatem Xanctonensem et castrum suum castellania et pertinentiis, que omnia idem dominus Edwardus modo tenet et possidet. Item amisit, propter dictam guerram, Forestam, domum de La Verngne et totum jus quod habebat in Ponte Labay; item Monsterellum cum appendiciis suis, Langestum, Sanctum Gelasium cum appendiciis, Pract cum appendiciis, Tannetum super Weton, cum appendiciis, Clesam Bamenn ..., feoda que ab eodem domino Hugone de Lesignano tenebat comes Augi, Fonteneyum cum appendiciis; item feudum Reginaldi de Pontibus; item feudum domini Gaufridi de Ranconio, et feuda que dominus Gaufridus de Lezignano tenebat ab ipso domino Hugone, et grande feudum de Alni[si]aco, que omnia tempore promissionis facte et amissionis ad dictum Hugonem pertinebant et ea possidebat; quare petit idem Hugo Bruni comes, heres dicti domini Hugonis de Lezignano, a dicto domino Edwardo, herede et successore dicti domini Henrici, sibi legitimam emendam fieri de premissis et aliis deperditis, cum omni causa et interesse et dampno, que extimat usque ad summam C. M. marcharum argenti. Item dicit et proponit idem comes contra dictum illustrem regem Anglie et ducem Aquitanie quod predictus dominus Henricus dedit, quitavit et concessit in perpetuum, pro se et successoribus suis, liberis a predicto domino Hugone de Lezignano et domina Ysabelle, uxore sua, quondam regina Anglie[4], procreatis, quicquid juris habebat vel habere poterat in futurum in civitate et comitatu Engolismensi et in omnibus pertinenciis eorumdem, et promisit se facturum et curaturum quod comitissa Pambrochie[5], soror sua, cum in suam potestatem seu regimen devenisset, consimilem donacionem, quitacionem et concessionem faceret liberis memoratis. Item dicit quod dicta comitissa, post mortem comitis Pambrochie, mariti sui, in potestatem et regimen ejusdem domini Henrici devenit, nec idem dominus Henricus predictas donacionem, quitacionem et concessionem jam dictis liberis ab eadem comitissa fieri procuravit vel fecit, sed in mora extitit; immo eadem comitissa, ob defectum hujusmodi, pro jure sibi in predictis competente, quadringentas libras annui redditus in civitate et comitatu predictis exegit et optinuit per sentenciam, contra patrem dicti comitis, filium et heredem domini Hugonis Bruni, quondam comitis Marchie, filium dictorum domini Hugonis et Ysabellis, ad [quem] predicta donata et concessa et quitata et omne jus pro ipsis competens prefatis liberis devenerant et pertinebant, de voluntate et assensu aliorum liberorum fratrum suorum; quare cum intersit ipsius comitis quod dictus dominus Henricus non fecit vel procuravit fiero modo simili dictas donationem, quitacionem et concessionem ab ipsa comitissa, in predictis quadringentis libris annui redditus necnon et alias usque ad summam mille marcharum argenti, petit idem comes ab ipso rege suum interesse usque ad dictam summam, et estimacionem predictorum sibi reddi, et ad hoc ipsum sententialiter condempnari justicia mediante. Item proponit idem comes Marchie contra dictum regem Anglie et ducem Aquitanie quod idem dominus Henricus, quondam rex Anglie, dedit et concessit et quitavit dicto domino Hugoni de Lesignano et domine Ysabelli, uxori sue, regine quondam Anglie, et liberis suis, quicquid ad eos et suos homines pertinebat in insula Oleronis, videlicet quartam partem ipsius insule, quam jure comitatus seu dominii Engolismensis habebat, [necnon] quicquid dominus de Compniaco habere solebat in insula supradicta, quam offert dictus comes declarare, prout [visum] fuerit in processu; quare cum idem rex Anglie, heres et successor dicti domini Henrici, premissa teneat et possidebat, et predictus comitatus et omne jus pro premissis competens jure successionis ad eundem comitem, nepotem et heredem dictorum Hugonis et Ysabellis, pertineant, petit idem comes a dicto rege premissa sibi tradi, liberari et reddi, cum omni causa, dampno et interesse, que extimat usque ad summam mille marcharum argenti, et ipsum ad hoc sententialiter condempnari et condempnatum compelli. Hec dicit et proponit idem comes, salvo sibi jure addendi, diminuendi, declarandi, interpretandi, et non astringit se ad omnia probanda, sed ad ea tantum que sibi sufficiant de premissis. Actum in Parlamento Beati Martini yemalis, anno Domini M° CC° octogesimo nono.

Et fuit de consensu dicti comitis et peticionibus super re mobili concessa dies appensamenti, et in aliis petitionibus jus hereditarium tangentibus dies consilii ad aliud Parlamentum.

(copie faite pour Bréquigny, d’après un fragment de rouleau conservé à la Tour de Londres, collection Moreau, 690, f° 46). »



[1] Philippe Auguste

[2] Edward Ier, roi d’Angleterre.

[3] Henry III, roi d’Angleterre, père du précédent.

[4] Fille du comte d’Angoulême, elle fut la 2ème d’épouse de Jean sans Terre (et donc reine d’Angleterre). A la mort de celui-ci en 1216, elle épousa Hugues de Lézignan.

[5] Eleonor, comtesse de Pembroke, sœur du roi Henry III.

 

<< Retour