<< Retour

Justice de Louis IX (Saint Louis) à Périgueux (5 documents) / JJ 26

 

 

==> SVP pour suggérer toute correction, envoyer un courriel.

 

Copie des manuscrits des 1er et 2ème textes (texte déjà présenté sous un autre intitulé)

1er texte (texte déjà présenté sous un autre intitulé):

Référence: Archives Nationales / registre JJ 26 / f°XIXXX r° - XIXXXI r° / CR / 23/03/2006

 

"Forma arbitri prolati inter Comitem Petragor. et decanum et capitulum dicti loci et consules Podii Sancti Frontonis" (sept. 1247)

 

Ludovicus, Dei Gratia Francorum Rex, universis presentem paginam inspecturis, salute. Notum facimus quod, cum nos

dilectos nostros Petrum de Ernencuria militem, magistrum Guillermum de Lemovicis et Garnerum, clericos nostros, misissemus ad

partes Petragor. pro diversis querellis que inter dilectum et fidelem nostrum Heliam Talerandi comitem Petragor., decanum et

capitulum Sancti Stephani, milites et cives Petragor., Stephanum et Gaufridum fratres vigerios et quosdam laboratores Podii

Sancti Frontonis Petragor. et dilectos et fideles nostros maiorem, consules et communitatem eiusdem Podii adinvicem vertebantur.

Tandem partes predicte in predictos nuncios nostros unanimiter compromiserunt super dictis querellis, promittentes et concedentes

quod quicquid ipsi tres cum voluntate mea dicerent concorditer seu ordinarent super eisdem querellis alte et basse inviolabiliter

observarent pro ut in litteris super hoc confectis, quas coram nobis legi fecimus plenius continetur. Dicti vero arbitri in nostra

presentia constituti, presente dicto comite et Stephano vigerio pro se et fratre suo et procuratoribus decani et capituli et clericorum,

militum et aliorum laicorum civitatis Petragor. et maiore predicto cum quibusdam burgensibus procuratoribus consulum et communitatis

Podii Sancti Frontonis die ad proferendum arbitrium partibus assignata ipsum arbitrium protulerunt in presentia nostra concorditer

in hunc modum: Universis presentes litteras inspecturis, nos Petrus de Ernencuria, miles Domini Regis magister, Guillermus de Lemovicis

et Garnerus eiusdem Regis clerici, salute in Domino. Noveritis quod, cum excellentissimus carissimus Dominus noster Ludovicus,

Dei Gratia Rex Francorum illustris, apud Petragor. nos misisset pro diversis querellis que inter nobilem virum Heliam Thalerandi

comitem Petragor., decanum et capitulum Sancti Stephani, milites et cives Petragor., maiores, consules et communitatem et quosdam

laboratores Podii Sancti Frontonis, Stephanum Vigerii militem et Gaufridum fratrem eiusdem Petragor. adinvicem vertebantur.

Tandem omnes predicti in nos unanimiter compromiserunt, promittentes et concedentes quod quicquid nos cum voluntate Domini Regis

concorditer diceremus seu ordinaremus super predictis querellis ipsi alte et basse inviolabiliter observarent pro ut in litteris sigillorum

venerabilis patris episcopi Petragor., comitis, decani et capituli Sancti Stephani et communitatis predictorum et nostrorum impressionibus

consignatis plenius continetur. Nos, vero communicato bonorum consilio de voluntate Domini Regis dictum nostrum protulimus et

ordinationem nostram super premissis ferimus in hunc modum: Nos, cum comite Petragor. misericorditer agentes, statuimus et

ordinamus quod omnes redditus et omnia iura que habebat idem comes in villa Podii Sancti Frontonis de quibus constiterit per

recognitionem consulum dicte ville vel alias legitime quod erat in possessione pacifica antequam idem comes moneret guerram predictam,

Dominus Rex, quamdiu iuxerit dictus comes, vel quamdiu Domino Regi placuerit, habeat et teneat ita quod exiter omnium

predictorum qui proventent istis tribus proximis annis distribuantur inter uxores et liberos pauperum occisorum ville Podii Sancti

Frontonis vel ipsorum heredum. Item, super mensure bladorum exercitu, amotione consulum et preconizatione quam

dictus comes petebat fieri, nomine suo, in villa Podii Sancti Frontonis, de quibus inter ipsum comitem et burgenses dicti Podii contentio

vertebatur, et super demolitione domorum suarum, eidem comiti perpetuum silencium imponimus. Item dicimus quod dictus comes

reddat redemptiones quorumdam hominum de Podio sicut iuravit coram Domino Rege. Item, dicimus quod Dominus Rex teneat

castrum Radulphie quamdiu sibi placebit. Hoc autem omnia damus et ordinamus ut faciat dictus comes pro omnibus occisionibus

et fractionibus trengarum et pro aliis omnibus dampnis illatis burgensibus supradictis et pro pena duorum milium marcharum in quam

penam inciderat dictus comes pro trenga qua fracta fuerit die jovis ante festum Beati Johannis Baptiste fuit annus. Item dicimus quod

communitas et coniunctio Podii Sancti Frontonis canonicorum clericorum et civitatis Petragor. compleantur et teneant, sicut in eorum

litteris inde constitutis plenius continetur, salvis in omnibus auctoritate et iustitia et omni jure Domini Regis ut possit idem Dominus Rex

compositionem istam mutare, emendare, ad voluntatem suam, prout eidem videbitur expedire. Dicimus autem quod maiores ponantur

in villa Podii per istud quadriennium de voluntate et mandato Domini Regis qui etiam non sint de civitate neque de villa Podii et sint

ad expensas utriusque ville. Item dicimus quod omnes de civitate exceptis canonicis, presbiteris et clericis in ecclesiis civitatis

Petragor. deservientibus solvant quadragintas libras distribuendas inter uxores et liberos occisorum ville Podii Sancti Frontonis.

Item dicimus quod emant XX solidos perpetui redditus distribuendos canonicis, presbiteris et clericis in ecclesia Sancti Frontonis

definentibus pro anniversario predictorum occisorum ville Podii Sancti Frontonis singulis annis faciendo dicimus in super quod

burgenses ville Podii Sancti Frontonis faciant fieri unum vas argenteum deauratum quod ponderet septem marchas argenti ad pondus

Trecense ad ponendum corpus Domini supra altare Beati Stephani in civitate Petragor. propter lapides quos cum suis machinis contra

ecclesiam Beati Stephani procecerunt. Dicimus quod decanus et capitulum Beati Stephani Petragor. et singuli eorum qui presentes

fuerunt tempore compromissi nichil possint petere de aliquibus dampnis vel deperditis seu iniuriis que sustinuerunt occasione guerre,

nec Comes nec communitas Podii predicti, nec singuli ex eis, nec illi de civitate, nec aliqui ex illis possint aliquid petere de hiis

qui passi sunt occasione guerre predicte. Dicimus etiam quod laboratores qui adheserunt Comiti recuperent mobilia que habebant

extra cinturam murorum Podii Sancti Frontonis illa vero que habebant intra, vendantur et distribuantur inter heredes occisorum

Podii Sancti Frontonis, et similiter mobilia laboratorum predictorum. In super dicimus quod in neutra dictarum villarum nec a dimidia

leuca circa utramque villam iidem laboratores faciant mansionem. Item, dicimus quod idem vigerius rehabeat vigeriam suam et iura vigerie

sue in eo statu in quo habebat et ei competebat ante guerram motam et quod illi qui habuerunt exitus dicte vigerie a tempore quo dominus

Petrus de Faiaco miles venit Petragor. usque modo reddant eidem vigerio super demolitione vero domorum et essactatione

nemorum dicti vigerii et super aliis dampnis, captionibus hominum et iniuriis quibuscumque, tam a vigerio et Gaufrido fratre suo ville

Sancti Frontonis et cuicumque de villa illatis, quam a dicta villa et quibuscumque et valitoribus eorumdem et hominibus dicte ville.

Dictis vigerio et Gaufrido fratre suo in hominibus vel quibuscumque rebus illarum illatis eis omnibus perpetuum silencium imponimus

eo salvo quod ligna, lapides et alia que inveniet alicui edificio non advincta cum platea domus sue reddantur et remaneant vigerio supradicto.

In cuius rei testimonium sigilla nostra presentibus litteris duximus apponenda. Actum apud Vicennas anno Domini M° CC° XLVII°

mense septembri. Nos autem in huius rei testimonium presentes litteras sigilli nostri munimine fecimus revocari .

Actum Parisius anno Domini M° CC° quadragesimo septimo mense septembri.


2ème texte (texte déjà présenté sous un autre intitulé):

 

Référence: Archives Nationales / registre JJ 26 / f°XIXXXI r° - XIXXXI v ° / CR / 23/03/2006

 

"Item littere eorum super alio compromisso" (sept. 1247)

Ludovicus, Dei Gratia Francorum Rex, notum facimus universis presentes litteras inspecturis, quod, cum nos dilectos nostros Petrum de Ernencuria militem

et magistrum Guillermum de Lemovicis et Garnerum, clericos nostros, misissemus ad partes Petragoricenses pro diversis querellis que inter dilectum et fidelem nostrum Heliam Tale-

-ranni Comitem Petragoricensem, decanum et capitulum Sancti Stephani, milites et cives Petragoricenses, Stephanum et Gaufridum Vigerii fratres et quosdam laboratores

Podii Sancti Frontonis Petragoricensis et dilectos et fideles nostros maiorem, consules et communitatem eiusdem Podii adinvicem vertebantur. Tandem partes predicte in predictos

nuncios nostros unanimiter compromiserunt super dictis querellis, promittentes et concedentes quod quicquid ipsi tres cum voluntate mea concorditer dicerent seu ordinarent super

eisdem querellis alte et basse inviolabiliter observarent pro ut in litteris super hoc confectis, quas coram nobis legi fecimus plenius continetur. Dicti vero arbitri in nostra presentia constituti,

presente dicto Comite et Stephano Vigerio pro se et fratre suo et procuratoribus decani et capituli et clericorum, militum et aliorum laicorum civitatis Petragoricensis et maiore predicto

cum quibusdam burgensibus procuratoribus consulum et communitatis Podii Sancti Frontonis die ad proferendum arbitrium partibus assignata ipsum arbitrium pro querella predictum

Stephanum et Gaufridum vigerium fratres contingente protulerunt in nostra presentia concorditer in hunc modum: Universis presentes litteras inspecturis, nos Petrus de Ernencuria,

Domini Regis miles, magister Guillermus de Lemovicis et Garnerus eiusdem Domini Regis clerici, salute. Noveritis quod, cum excellentissimus Dominus noster Ludovicus, Dei Gratia

Rex Francorum illustris, apud Petragor. nos misisset pro diversis querellis que inter nobilem virum Helyam Thaleranni Comitem Petragoricensem, decanum et capitulum Sancti

Stephani, milites et cives Petragoricenses, maiores, consules et communitatem et quosdam laboratores Podii Sancti Frontonis, Stephanum vigerium militem et Gaufridum fratrem eiusdem

Petragoricens. adinvicem vertebantur. Tandem omnes predicti in nos unanimiter compromiserunt, promittentes et concedentes quod quicquid nos cum voluntate Domini Regis concorditer

diceremus seu ordinaremus super querellis predictis ipsi alte et basse inviolabiliter observarent pro ut in litteris sigillorum venerabilis patris episcopi Petragor., Comitis, decani et capituli

Sancti Stephani et communitatis predictorum et nostrorum impressionibus consignatis plenius continetur. Nos, vero communicato bonorum consilio de voluntate Domini Regis dictum

nostrum protulimus et ordinationem nostram super illis querellis que inter dictos Stephanum vigerium et Gaufridum fratrem ipsius ex una parte et maiorem, consules et communitatem ville Podii Sancti Frontonis vertebantur ex altera; dicentes, quod vigerius predictus rehabeat vigeriam suam et iura vigerie sue in eo statu in quo habebat et ei comperebat ante guerram motam et quod illi qui habuerunt exiter dicte vigerie a tempore quo dominus Petrus de Fayaco miles venit Petragor. usque modo reddant eidem vigerio super demolitione vero domorum et essactatione nemorum dicti vigerii, et super aliis dampnis, captionibus hominum, et iniuriis quibuscumque, tam a vigerio et Gaufrido fratre suo ville Sancti Frontonis et cuicumque de villa illatis, quam a dicta villa et quibuscumque et valitoribus eorumdem et hominibus dicte ville. Dictis vigerio et Gaufrido fratre suo in hominibus vel quibuscumque rebus illarum illatis eis omnibus perpetuum silencium imponimus eo salvo quod ligna, lapides et alia que inveniet alicui edificio non advincta cum platea domus sue reddantur et remaneant vigerio supradicto.

In cuius rei testimonium sigilla nostra presentibus litteris duximus apponenda. Actum apud Vicennas anno Domini M° CC° quadragesimo septimo mense septembri.

Nos vero in huius rei testimonium sigillo nostro presentes litteras fecimus sigillari. Actum apud Pontisaram anno Domini M° CC° quadragesimo septimo mense septembri.

 

Copie des manuscrits des 3ème, 4ème, et 5ème textes

 

3ème texte (texte déjà présenté sous un autre intitulé):

 

Référence: Archives Nationales / registre JJ 26 / f°XIXXXII r° - XIXXXII v ° / CR / 23/03/2006

 

"Littere Domini Regis de restitutione quam fecit Helye Tanlarand (sic) Comiti Petragor. " (avril 1247)

 

Ludovicus, etc., notum facimus quod, cum per arbitrium a dilectis et fidelibus nostris Petro de Ernencuria milite noster(sic) magistro Guillelmo de Lemovicis et Garnero,

clericis nostris, coram nobis prolatum super contentionibus et querelis quas habebant ad invicem dilectus et fidelis noster Helias Talairand, comes Petragor., et burgenses Podii

Sancti Frontonis Petragor. super quibus et partibus predictis compromissum fuerat in eosdem inter cetera fuerit ordinatum quod omnes redditus et omnia iura que habebat

idem comes in villa Podii Sancti Frontonis de quibus per cognitionem consulum dicte ville vel alias legitimo modo constitere quod de ipsis erat in possessione pacifica dictus comes,

antequam guerram moneret contra burgenses predictos. Nos, quamdiu vixerit idem comes, vel quamdiu nobis placuerit, habeamus et teneamus eorum cum proventibus per triennium

proximum post ipsius arbitrii prolationem distribuendis inter uxores et liberos pauperum occisorum in guerra illa de villa Podii Sancti Frontonis vel heredes ipsorum. Nos benigne volentes

agere cum comite predicto qui firmiter ‘nobis' promisit, et etiam coram nobis spontanea voluntate super sacrosancta iuraverat, quod semper decetero fidelis erat nobis et heredibus nostris,

et fidele nobis servicium exibebit necnon et in instanti passagio nostro cum karissimo fratre nostro R. comite Attrebatensis transfretabit in subsidium Terre Sancte, eundem comitem

post elapsum triennium de gratia speciali restituimus ad omnes redditus et iura predicta que habebat in villa Podii Sancti Frontonis que per formam arbitrii supradicti poteramus si vellemus

habere et tenere quamdiu viveret idem comes de quibus legitime constiterit, sicut promissum est, quod de ipsis erat idem comes in possessione pacifica ante guerram predictam.

In cuius rei testimonium etc. Actum apud Crispiacum, anno Domini M° CC° quadragesimo septimo, mense aprili.

 

4ème texte (texte déjà présenté sous un autre intitulé):

 

"Littere eiusdem Helye de fidelitate sua" (avril 1247)

Ego, Helias Taleyrandi, comes Petragor., notum facio omnibus presentes litteras inspecturis, quod ego karissimo domino meo Ludovico Regi Francorum

illustri promisi, et super sacrosancta iuravi, quod ego semper decetero fidelis ero et heredibus suis et eidem domino Regi et heredibus suis fideliter

serviam, et quod castrum meum de Radulphia eidem domino Regi vel eius mandato reddam ad parvam vim et ad magnam quicumque et quociens

ab ipso vel suis mandato super hoc fuero requisitus, et quod idem castrum non tradim vel commitam alicui qui sit inimicus domini Regis vel quem

dominus Rex habebat pro inimico vel suspecto. In cuius rei testimonium presentes litteras sigillo meo feci communiri. Actum apud Crispiacum,

anno Domini M° CC° quadragesimo septimo, mense aprili.

 

5ème texte:

 

Référence: Archives Nationales / registre JJ 26 / f°XIXXXII v ° / CR / 23/03/2006

 

Item littere eiusdem de transfretatione sua. (avril 1247)

Ego, Helias Taleyrandi, comes Petragor.,

notum facio universis presentes litteras inspecturis,

quod ego coram karissimo domino meo Ludovico Rege

Francorum illustri promisi super sacrosancta evangelia

iuravi quod in instanti passagio ipsius cum

domino Attrebatensis [1] comite ipsius domini Regis fratre

transfretabo in servicium Ihu Xpi et subsidium

Terre Sancte. In cuius rei testimonium presentes litteras

sigillo meo feci communiri. Actum apud Cris-

-piacum, anno Domini M° CC° XL VII°, mense

aprili.

 


[1] Robert Ier, comte d’Artois, frère de Saint Louis